googlec6093d67cbbd58ee.html

Warszawa – 10 zł 2000 r. – POPIERSIE – Jan II Kazimierz 1648 – 1668, Poczet Królów i Książąt Polskich

10 zł 2000 r. – Jan II Kazimierz – POPIERSIE

Wartość nominalna 10 zł
Próba (stop): Ag 925
Rozmiar: Ă 32,00 mm
Waga: 14,14 g
Rodzaj bicia, stempla: lustrzany
Obrzeże, kształt motyw rantu: gładki
Wielkość emisji: 20 tys.
Data wejścia do obiegu: 27 września 2000
Preferowany stan zachowania:

Srebrna moneta o nominale 10 zł z wizerunkiem (popiersie) króla Jana II Kazimierza (1648-1668) wyemitowana przez NBP w ramach serii „Poczet królów i książąt polskich”.

Jan II Kazimierz Waza (ur. 22 marca 1609 w Krakowie, zm. 16 grudnia 1672 w Nevers) – król Polski w latach 1648-1668, tytularny król Szwecji do 1660 z dynastii Wazów. Syn króla Polski i Szwecji Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki, arcyksiężniczki austriackiej. Przyrodni brat Władysława IV Wazy. Kawaler Orderu Złotego Runa.

Jan Kazimierz urodził się w niedzielę 22 marca 1609, był najstarszym z żyjących synów Zygmunta III Wazy i jego drugiej żony, a ponadto był ostatnim z Wazów urodzonym na Wawelu, przed przeniesieniem siedziby królewskiej do Warszawy.

Młodość upłynęła przyszłemu królowi w znacznym stopniu na wojowaniu. W 1629 ojciec zabrał go do Prus na wyprawę przeciwko Szwedom. W czasie elekcji brata był posłem do stanów Rzeczypospolitej, następnie brał udział w wojnie smoleńskiej, potem w konflikcie z Turcją. W drodze powrotnej miał dłuższy postój we Lwowie. Zaraził się tam ospą, która pozostawiła ślady na jego twarzy do końca życia.

W 1641 roku., wbrew woli królewskiej, wyjechał do Włoch i wstąpił do zakonu jezuitów w Loreto, który opuścił jednak już po dwóch latach nowicjatu. Mimo braku święceń kapłańskich 16 maja 1646 otrzymał od papieża godność kardynalską.

W 1647, po śmierci 7-letniego królewicza Zygmunta jedynego syna Władysława IV, Jan Kazimierz stał się tytularnym spadkobiercą tronu szwedzkiego i przypuszczalnym następcą brata na tronie Rzeczypospolitej. Wówczas złożył na ręce papieża Innocentego X godność kardynalską.

Po śmierci brata, Władysława IV Wazy, Jan II Kazimierz Waza został obrany królem Rzeczypospolitej 20 listopada 1648, po sześciu miesiącach trwającej wolnej elekcji. Uzyskał 4352 głosy elektorskie szlachty. 17 stycznia 1649 w katedrze wawelskiej arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Maciej Łubieński koronował Jana Kazimierza na króla Polski. W maju władca poślubił wdowę po swym bracie, księżniczkę francuską Ludwikę Marię Gonzaga.

W okresie swego panowania Jan II Kazimierz Waza musiał się zmagać z trzema groźnymi wojnami. W latach 1648-1649 i 1651-1654 trwała wojna domowa w południowo-wschodniej części Rzeczypospolitej, zwana powstaniem Chmielnickiego, w którym prawosławne kozactwo i ruscy chłopi wystąpili przeciwko panowaniu polskiej szlachty katolickiej i walczyło z wojskami koronnymi. Powstanie to, wsparte w 1654 przez Rosję doprowadziło do wybuchu wojny polsko-rosyjskiej w latach 1654-1667, przerwanej w latach 1656-1660 wybuchem wojny polsko-szwedzkiej (1655-1660, nazwanej „potopem szwedzkim” związanej z II wojną północną, gdyż prawie cała Rzeczpospolita została wówczas opanowana przez wojska szwedzkie.)

Jan II Kazimierz Waza zrzekł się korony 16 września 1668, a 30 kwietnia 1669 wyjechał do Francji, gdzie uzyskał niezwykle dochodowe opactwo Saint-Germain-des-PrĂ©s, którego został 76 opatem. Po wyjeździe do Francji król przyjął tam nazwisko Snopkowski (vasa to po szwedzku snopek).

Podczas wyjazdu z Polski bezprawnie zrabował część skarbca koronnego, m.in. bezcenny relikwiarz drzewa świętego, który był obecny przy koronacji królów Polski od Władysława Jagiełły poczynając (relikwia ta obecnie znajduje się w skarbcu paryskiej katedry Notre Dame). Zmarł cztery lata po abdykacji 16 grudnia 1672. Podobno przyczyną zgonu był atak apopleksji jakiego doznał po otrzymaniu wiadomości o upadku Kamieńca Podolskiego. 31 stycznia 1676 został pochowany w katedrze wawelskiej, jego serce znajduje się w kościele Saint-Germain-des-PrĂ©s w Paryżu.

Współcześni oceniali go bardzo surowo. Od pierwszych liter jego monogramu “Ioannes Casimirus Rex” mówiono o nim “Initium Calamitatis Regni” – początek nieszczęść królestwa.

Po 80 latach panowania Wazów, Rzeczpospolita znajdowała się w opłakanym stanie. Wojny na południowym wschodzie, w Inflantach, a zwłaszcza „potop szwedzki”, który zalał prawie cały kraj, bardzo poważnie zrujnowały gospodarkę kraju. Ludność zmniejszyła się o ok. 30% i wynosiła 6-7 mln, większość gruntów leżała odłogiem, tak znacznie zmniejszyła się produkcja zbóż, że mimo kilkakrotnie mniejszego ich eksportu, niż na początku XVII w. bywały lata głodu, gdy nie starczało zboża na potrzeby własne ludności.

Nie sposób natomiast królowi odmówić pewnych talentów militarnych. Był też człowiekiem osobiście odważnym, nie oszczędzał się w czasie kampanii wojennych i był odporny na trudy wojaczki.

Po abdykacji Jana II Kazimierza Wazy sejm elekcyjny 19 czerwca 1669 wybrał na króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego, który panował do 1673 roku.

Podczas sejmu w 1661 roku, Jan Kazimierz w czasie przemówienia argumentował sens przeprowadzenia elekcji vivente rege i trafnie wtedy przepowiedział rozbiory Polski (tzw. przepowiednia Jana Kazimierza). Mówił bowiem:

Moskwa i Ruś odwołają się do ludów jednego z nimi języka i Litwę dla siebie przeznaczą; granice Wielkopolski staną otworem dla Brandenburczyka, a przypuszczać należy, iż [ten] o całe Prusy certować [starać się] zechce, wreszcie Dom Austriacki spoglądający łakomie na Kraków nie opuści dogodnej dla siebie sposobności i przy powszechnym rozrywaniu państwa nie wstrzyma się od zaboru. Powtórzył podobne słowa w czasie sejmu abdykacyjnego.

(wg Wikipedii)


Monety
Skup monet Warszawa

, 10 zł 2000 r. – POPIERSIE – Jan II Kazimierz 1648 – 1668, Poczet Królów i Książąt Polskich, NBP – monety kolekcjonerskie, Katalog monet, Monety srebrne 2000 r.
. Skupujemy monety, banknoty i inne kolekcje ze wszystkich dzielnic Warszawy – Warszawa Bemowo, Warszawa Białołęka, Warszawa Bielany, Warszawa Mokotów, Warszawa Ochota, Warszawa Praga-Południe, Warszawa Praga-Północ, Warszawa Rembertów, Warszawa Śródmieście, Warszawa Targówek, Warszawa Ursus, Warszawa Ursynów, Warszawa Wawer, Warszawa Wesoła, Warszawa Wilanów, Warszawa Włochy, Warszawa Wola, Warszawa Żoliborz

5/5 - (1 vote)