Warszawa – 10 zł 2007 r. – Ignacy Domeyko – Polscy Podróżnicy i Badacze

Ignacy Domeyko herbu Dangiel, Ignacy Domejko, pseudonim Żegota (ur. 31 lipca 1802 w Niedźwiadce Wielkiej, zm. 23 stycznia 1889 w Santiago de Chile) – polski geolog, mineralog, inżynier górnictwa, badacz Ameryki Południowej; pierwowzór Żegoty z III części Dziadów Adama Mickiewicza.

Działalność Domeyki w Chile miała duże znaczenie dla tego kraju. Dzięki zainicjowanym przez niego licznym badaniom mineralogicznym i geologicznym rozwinął się tam przemysł górniczy, dając ubogiemu dotąd krajowi szansę wzbogacenia się i uniezależnienia od zagranicy. Oprócz tego, Domeyko przyczynił się do upowszechnienia w Chile oświaty i polepszenia jej poziomu. Stojąc przez szereg lat na stanowisku rektora uniwersytetu w Santiago de Chile, spowodował obudzenie ruchu intelektualnego w zaniedbanym dotąd pod względem kulturalnym kraju.

Prace swe ogłaszał w rocznikach uniwersyteckich w Santiago i pismach specjalistycznych. Opublikował też dwa duże dzieła na temat zasobów naturalnych w Chile, a także Peru, Boliwii i Argentynie.

Ignacy Domeyko pozostawił po sobie bogaty dorobek naukowy w wielu dziedzinach. Paradoksalnie imię uczonego pozostaje bardziej znane za granicą niż w Polsce.

Na cześć uczonego:

• jedną z planetoid nazwano 2784 Domeyko;
• na mapie Chile pozostała na trwałe nazwa pasma górskiego Cordillera de Domeyko i miasto Domeyko;
• od jego nazwiska utworzono nazwę minerału domeykit;
• nazwisko Domeyki upamiętniono także w nazwach paleontologicznych (amonit chilijski Amonites Domeykanus, dinozaur z grupy zauropodów Domeykosaurus chilensis oraz pterozaur Domeykodactylus), botanicznych i zoologicznych (małż Nautilus Domeykus), a także Domeykos, prehistoryczna ryba kostnoszkieletowa i Domeykosaurus, nieformalna nazwa nieoznaczonych rodzajów dinozaurów z okresu późnej kredy (Tytanozaury);
• jego imieniem nazwano w Lublinie jedną z ulic w dzielnicy Wrotków.

Ĺąróło: Wikipedia