10 zł 2009 r. – 70. rocznica utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego
Wartość nominalna 10 zł
Stop: Ag 925/1000
Wymiar: 32 mm
Waga: 14,14 g
Rodzaj bicia, stempla: lustrzany
Wielkość emisji: 50.000
Wyemitowano w roku: 14 grudnia 2009
Preferowany stan zachowania: I (menniczy / L)
Srebrna moneta kolekcjonerska o nominale 10 zł wyemitowana przez NBP z okazji 70. rocznicy utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego.
Uwaga! Fotografia monety ma charakter poglądowy i ogólny, może więc odbiegać np. kolorystycznie od oryginału. Szczegóły dotyczące stanu zachowania znajdują się w opisie monety.
Rewers: Popiersie gen. Stefana Roweckiego, fragment znaku Polski Walczącej, opaska powstańcza, napisy: SZP ZWZ AK oraz 1939 /1945. Poniżej napisy: GEN. DYW. MICHAŁ /KARASZEWICZ-TOKARZEWSKI „TORWID” /GEN. DYW. TADEUSZ KOMOROWSKI „BÓR” /GEN. BRYG. LEOPOLD OKULICKI /„NIEDĹąWIADEK”. W otoku napis: GEN. DYW. STEFAN ROWECKI „GROT” POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE.
Awers: Wizerunek opaski powstańczej, znak Polski Walczącej z umieszczonymi na nim napisami: DELEGA-/ TURA RZĄDU/ NA KRAJ·KWP· /KWC·WACH- /LARZ·AKCJA /V1·V2· / BURZA· /AKCJA OSTRA /BRAMA·WALKA /CYWILNA /BIP· /ŻEGOTA· /KEDYW· /27 WO- /ŁYŃSKA /DYWIZJA PIECHOTY AK· /POWSTANIE WARSZAWSKIE` /44·SZP·ZWZ·AK oraz na lewym ramieniu kotwicy: 19/39, na prawnym ramieniu kotwicy: 19/45, orzeł, nominał, data.
Awers: Wizerunek opaski powstańczej, znak Polski Walczącej z umieszczonymi na nim napisami: DELEGA-/ TURA RZĄDU/ NA KRAJ·KWP· /KWC·WACH- /LARZ·AKCJA /V1·V2· / BURZA· /AKCJA OSTRA /BRAMA·WALKA /CYWILNA /BIP· /ŻEGOTA· /KEDYW· /27 WO- /ŁYŃSKA /DYWIZJA PIECHOTY AK· /POWSTANIE WARSZAWSKIE` /44·SZP·ZWZ·AK oraz na lewym ramieniu kotwicy: 19/39, na prawnym ramieniu kotwicy: 19/45, orzeł, nominał, data.
Polskie Państwo Podziemne – tajne struktury państwa polskiego, istniejące w czasie II wojny światowej, podlegające Rządowi RP na uchodźstwie. Określenie to po raz pierwszy w okupowanym kraju pojawiło się na łamach Biuletynu Informacyjnego w dniu 13 stycznia 1944 roku
W nocy z 26 na 27 września 1939 roku powstała w oblężonej Warszawie Służba Zwycięstwu Polski – konspiracyjna organizacja wojskowa, mająca prowadzić walkę przeciw okupantom. 13 listopada 1939 roku została ona przekształcona w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), podlegający Rządowi RP na uchodźstwie. W ten sposób zachowano ciągłość polityczno-wojskowej kontynuacji władz Rzeczpospolitej Polskiej i pośredni wpływ władz państwowych na sytuację w kraju.
14 lutego 1942 roku generał Władysław Sikorski przekształcił ZWZ w Armię Krajową (AK). Jej Komendantem Głównym został generał Stefan Rowecki, w kampanii wrześniowej dowódca Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej, autor wojskowego podręcznika walk ulicznych. Utworzenie AK miało służyć scaleniu wszystkich grup wojskowych, podległych do tej pory różnym polskim podziemnym ugrupowaniom politycznym, w jedną organizację, podległą rządowi RP na uchodźstwie.
Jesienią 1941 roku do ZWZ należało 40 tysięcy żołnierzy, pod koniec 1942 roku AK liczyła ich już około 200 tysięcy. Była największą podziemną armią w okupowanej Europie. Jednakże większość żołnierzy nie przeszła regularnego szkolenia, a w dodatku mieli oni zaledwie 53 tysiące sztuk broni (z czego tylko 6% broni maszynowej).
Główne zadanie Armii Krajowej polegało na gromadzeniu sił do uderzenia w chwili załamania się Niemiec. Akcje zbrojne prowadziły bowiem do okrutnych represji – hitlerowcy rozstrzeliwali kilkudziesięciu Polaków za każdego zabitego Niemca. Dopiero pod koniec 1942 roku AK nasiliła działalność dywersyjną: atakowała niemieckie posterunki, wykolejała transporty wojskowe przeznaczone na front wschodni, wysadzała mosty, odbijała więźniów. Na tę zmianę wpłynęło zahamowanie sukcesów Wehrmachtu, osiągnięcie sprawności organizacyjnej przez AK oraz aktywna działalność komunistycznej Gwardii Ludowej.
Polska, choć znajdowała się pod okupacją, posiadała legalny i uznawany na arenie międzynarodowej rząd rezydujący w Londynie. Istniały Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, oraz podziemna Armia Krajowa. W Warszawie mianowano Delegata Rządu na Kraj w randze wicepremiera. Podlegały mu wydziały: wywiadu, dywersji, oświaty, sądownictwa i polityki. Działały konspiracyjne sądy, których wyroki nie tylko wykonywano, ale też ogłaszano w podziemnej prasie. Ta zaś była fenomenem w okupowanej Europie: ukazywało się około 1400 tytułów (z tego 17 wychodziło przez całą okupację). Istniały czasopisma polityczne, wojskowe, literackie, kobiece, humorystyczne. W podziemnych drukarniach wydawano też książki (Niemcy zezwalali tylko na poradniki, np. ogrodnicze).Na przełomie 1943 na 1944 łączny nakład prasy podziemnej wydawanej przez Tajne Wojskowe Zakłady Wydawnicze – koncern wydawniczo-poligraficzny Armii Krajowej wynosił blisko 250 tysięcy egzemplarzy czasopism, 65.500 broszur i 120 tys. egzemplarzy ulotek. Przez całą okupację działały tajne komplety, tzn. podziemne szkoły. Tajna Organizacja Nauczycielska zapewniała im kadrę oraz przygotowywała i rozprowadzała podręczniki. Na terenie Generalnego Gubernatorstwa (GG) utworzono prawie 2 tysiące szkół średnich. Podziemne wyższe uczelnie kształciły polonistów, historyków, matematyków, lekarzy. W czasie wojny, studia ukończyło prawie 10 tysięcy studentów.
Ponieważ Niemcy zgodzili się jedynie na działalność podrzędnych teatrzyków i kabaretów (których repertuar miał ogłupiać Polaków), powstały podziemne teatry. W prywatnych mieszkaniach lub piwnicach wystawiano dramaty Słowackiego, Wyspiańskiego, Szekspira. Odbywały się też koncerty i wieczory poetyckie.
Ruch oporu w okupowanej Polsce obejmował prawie wszystkie dziedziny życia. Dlatego tajne struktury podporządkowane rządowi emigracyjnemu nazywano po wojnie Polskim Państwem Podziemnym. Drugiego takiego państwa nie było w całej Europie.
Największymi działaniami wojskowymi podjętymi przez AK było powstanie warszawskie, które rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 i akcja "Burza" podjęta na wschodnich obszarach Polski. Trwała od 4 stycznia 1944, kiedy wojska sowieckie przekroczyły na Wołyniu granicę polsko-sowiecką z 1939, do stycznia 1945. W początkowej fazie akcja ‘Burza" opierała sie na współpracy wojskowej jednostek polskich i rosyjskich. Po przełamaniu obrony niemieckiej w tych rejonach władze sowieckie złamały te porozumienia wojskowe i internowały tysiące żołnierzy AK. Po upadku powstania warszawskiego stolicą Polskiego Państwa Podziemnego została Częstochowa.
Ĺąródło: Wikipedia
. Skupujemy monety, banknoty i inne kolekcje ze wszystkich dzielnic Warszawy – Warszawa Bemowo, Warszawa Białołęka, Warszawa Bielany, Warszawa Mokotów, Warszawa Ochota, Warszawa Praga-Południe, Warszawa Praga-Północ, Warszawa Rembertów, Warszawa Śródmieście, Warszawa Targówek, Warszawa Ursus, Warszawa Ursynów, Warszawa Wawer, Warszawa Wesoła, Warszawa Wilanów, Warszawa Włochy, Warszawa Wola, Warszawa Żoliborz