2 zł 2011 r. – Poznań, klasztor franciszkanów w Poznaniu
Numer serii: Miasta w Polsce
Wartość nominalna 2 zł
Próba (stop): CuAl5Zn5Sn1
Rozmiar: Ă 27,00 mm
Waga: 8,15 g
Rodzaj bicia, stempla: zwykły
Wielkość emisji: 800.000
Data wejścia do obiegu: 15 września 2011
Preferowany stan zachowania: I (menniczy)
Moneta o nominale 2 zł ze stopu Nordic Gold wyemitowana w ramach nowej serii „Miasta w Polsce”, prezentująca klasztor franciszkanów w Poznaniu.
Uwaga! Fotografia monety ma charakter poglądowy i ogólny, może więc odbiegać np. kolorystycznie od oryginału. Szczegóły dotyczące stanu zachowania znajdują się w opisie monety.
Erekcja klasztoru franciszkanów w Poznaniu nastąpiła w 1644 r., jednak na skutek konfliktu z zakonem bernardynów i okupacji branderbursko-szwedzkiej zakon nie mógł znaleźć stałego miejsca pod budowę.
Ostatecznie władze Poznania wyraziły zgodę na budowę kościoła i klasztoru na podzamczu, którą rozpoczęto w 1665 r. Najprawdopodobniej pracami kierował szwajcarski architekt Jerzy Catenazzi.
W 1669 r ukończono budowę kaplicy wzorowanej na prezbiterium kościoła Matki Boskiej Loretańskiej w Rzymie, z dość szerokim obejściem wokół prostokątnego wnętrza mającego obrazować Domek Marii z Loreto. W następnym stuleciu znalazła się ona w bryle nowego skrzydła klasztoru i uległa przebudowie. Sam kościół wznoszono na bardzo silnym spadku, co wymagało znacznej niwelacji, osiągniętej przez wykonanie wysokiej krypty pod świątynią.
W 1674 roku franciszkanie podpisali nowy kontrakt na budowę kościoła z budowniczym poznańskim Janem Końskim który zaproponował rozwiązanie wzorujące się na wznoszonej ówcześnie w Poznaniu świątyni jezuitów: układ trójnawowy z emporami nad nawami bocznymi. W dzisiejszym kościele franciszkańskim szczególnie zwraca uwagę środkowe wnętrze, łączące nawę główną i prezbiterium w jeden przestronny i szeroki tunel, kontrastujący z dość niskimi nawami bocznymi, rozdzielonymi niezwykle grubymi filarami podtrzymującymi empory.
Prosty plan świątyni urozmaicają dwie kaplice kopułowe. Wschodnia powstała do 1681 roku dla pomieszczenia słynącego łaskami obrazu Matki Boskiej, dziś nazwanej: w Cudy Wielmożna — Pani Poznania. Stworzona została jako miejsce kultu Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej (szczególnie szerzonego przez franciszkanów), czego dobitnym znakiem jest figura Niepokalnej wieńcząca latarnię kopuły, widoczna ze Starego Rynku. Dziwne rozwiązanie architektoniczne kaplicy, gdzie tambur (owalny bęben, na którym spoczywa czasza kopuły) jest ukryty od zewnątrz w murach kaplicy, powtórzone zostało niemal sto lat później, gdy od zachodu wzniesiono kopię kaplicy maryjnej, poświęconą św. Franciszkowi.
W kościele szczęśliwie zachowało się w dużej mierze pierwotne wyposażenie. Było to wynikiem nieprzerwanej ciągłości sakralnej funkcji świątyni. Wkrótce po kasacie zakonu poznańskiego, która nastąpiła w 1832 roku, kościół przekazano katolikom niemieckim. Franciszkanie wrócili dopiero w 1921 roku i przez okres międzywojenny prowadzili dla nich duszpasterstwo. W czasie ostatniej wojny przejęty przez franciszkanów niemieckich kościół przeznaczony był tylko dla katolików niemieckich.
Równocześnie z budową kościoła postępowała budowa klasztoru. Rozpoczęto ją w 1672 roku od skrzydła południowego, za prezbiterium, następnie murowano skrzydło wschodnie. Utworzyło to niewielki dziedzińczyk między kościołem, kaplicą loretańską a oboma skrzydłami klasztoru. Sytuacja nie uległa zmianie, gdy kaplicę zastąpiło jeszcze jedno północne skrzydło klasztorne w latach czterdziestych XVIII wieku, dobudowane po wschodniej stronie fasady kościoła. Wraz ze wspomnianą kaplicą św. Teodora utworzona została rozległa, symetryczna fasada kompleksu franciszkańskiego, zwrócona na północ, w stronę zamku starościńskiego. Skrzydło to, po kasacie, ostało się jako jedyne — dwa pozostałe, starsze, uległy na początku XX wieku poważnej przebudowie i włączone zostały do kompleksu zabudowań urzędu miasta.
(Wg Z. Kurzawa, A. Kusztelski – „Historyczne kościoły Poznania. Przewodnik”, Poznań 2006, ss. 109-120 oraz www.poznan.franciszkanie.pl)
. Skupujemy monety, banknoty i inne kolekcje ze wszystkich dzielnic Warszawy – Warszawa Bemowo, Warszawa Białołęka, Warszawa Bielany, Warszawa Mokotów, Warszawa Ochota, Warszawa Praga-Południe, Warszawa Praga-Północ, Warszawa Rembertów, Warszawa Śródmieście, Warszawa Targówek, Warszawa Ursus, Warszawa Ursynów, Warszawa Wawer, Warszawa Wesoła, Warszawa Wilanów, Warszawa Włochy, Warszawa Wola, Warszawa Żoliborz