Warszawa – 200 zł 2012 r. – Stefan Banach (1892-1945)

Złota moneta kolekcjonerska o nominale 200 zł wybita dla upamiętnienia postaci wybitnego polskiego matematyka profesora Stefana Banacha (1892-1945).

Uwaga! Fotografia monety ma charakter poglądowy i ogólny, może więc odbiegać np. kolorystycznie od oryginału. Szczegóły dotyczące stanu zachowania znajdują się w opisie monety. Moneta w zestawie z certyfikatem i w oryginalnym etui NBP.

 Narodowy Bank Polski  co roku wypuszcza na rynek monety wybite dla upamiętnienia  wybitnych polskich osób. W 2012 roku zostanie wyemitowana złota moneta kolekcjonerska o nominale 200zł, na której awersie będzie można zobaczyć  polskiego matematyka profesora Stefana Banacha.  Urodził się on w  1892 roku w Krakowie.  Już jako piętnastolatek zaczął zarabiać na życie udzielając korepetycji. Przez krótki okres swojego życia  studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie przeniósł się na Politechnikę Lwowską.  Niestety studiów nie ukończył, ponieważ wybuchła I  wojna światowa i Stefan Banach postanowił wrócić do Krakowa.
Po powrocie do swojego rodzinnego miasta nadal poświęcał wiele czasu matematyce. Nie uczęszczał na studia, ale uczył się z książek oraz z rozmów ze znajomymi matematykami, którzy później stali się znanymi profesorami.  Stefana Banacha odkrył Hugo Steinhaus  i to właśnie dzięki niemu świat usłyszał o wybitnym matematyku pochodzącym z Krakowa. Ich znajomość rozpoczęła się  w 1916 roku, gdy Steinhaus podczas spaceru po mieście  usłyszał jak ktoś rozmawia o matematyce. Padły wtedy słowa „całka Lebesgue’a”, które świadczyły o tym, że dyskutujące osoby wiedziały wiele na temat matematyki.  Steinhaus podszedł do nich i zaczął znajomość. Opowiedział  im  o  pewnym zagadnieniu matematycznym nad  którym pracował od pewnego czasu. Kilka dni później  Banach przyniósł mu gotowe rozwiązanie.  W ten właśnie sposób powstała pierwsza publikacja matematyka z Krakowa i Steinhausa.
Cztery lata później Stefan Banach został asystentem na Politechnice Lwowskiej, chociaż nie miał ukończonych studiów.  Jego kariera zaczęła toczyć się w zawrotnym tempie.  Z jego obroną pracy doktoranckiej związana jest pewna anegdota.  Gdy Banach wydał dzieło „O operacjach na zbiorach abstrakcyjnych i ich zastosowań do równań całkowych” było ocenione przez naukowców bardzo pozytywnie. Uznali oni, że świetnie nadaje się ono na pracę doktorancką. . Jednakże napisanie pracy nie wystarczyło, żeby Banach został doktorem. Musiał on zdać także egzamin.  Wymyślono więc pewien spisek. Pewnego dnia zaczepiono polskiego geniusza na uczelni i po prostu powiedziano, że ktoś przyjechał  i ma parę pytań związanych z matematyką  oraz poproszono Banacha, żeby poszedł na chwilę do dziekanatu.  Asystent zgodził się bardzo chętnie – poszedł, odpowiedział na parę pytań i nawet nie był świadomy tego, że właśnie zdał egzamin doktorancki. W 1992 roku jego  doktorat został opublikowany w języku francuskim. Wielu naukowców uważa, że był to przełomowy moment w historii matematyki.
Z życiem tego wybitnego matematyka związana jest jeszcze jedna anegdota. Profesor John von Neuman ( współtwórca pierwszego komputera)  podobno wielokrotnie przyjeżdżał do Lwowa, ponieważ chciał żeby Banach podjął pracę w Stanach Zjednoczonych w zespole słynnego Wienera. Ostatni raz zjawił się w 1937 roku. Stefan Banach zapytał się wtedy jego ile będzie zarabiać jeżeli zdecyduje się na wyjazd.  Neumann wręczył mu wtedy czek, na którym znajdowała się cyfra jeden i oświadczył , że Banach może dopisać tyle zer, ile uzna za stosowne.  Nasz wybitny matematyk miał wtedy powiedzieć jedno zdanie: „To za mała suma, aby opuścić Polskę”…
W ciągu swojego życia Stefan Banach opublikował 60 prac naukowych, które wniosły wiele do światowej nauki.  Matematyk z  Krakowa został także wyróżniony wieloma nagrodami za swoje umiejętności.  Razem ze swoimi współpracownikami przyczynił się do powstania analizy funkcjonalnej, która stała się bardzo ważnym działem matematyki.